فيستول چيست؟
بسياري از افراد تا زمان ابتلا نمي دانند بيماري فيستول چيست؟ اما بايد بدانيد فيستول مقعدي از بيماري هاي مقعدي بوده كه افراد زيادي سالانه از جمله زنان و مردان به آن مبتلا مي شوند. فيستول مقعدي نوعي عارضه عفوني مي باشد كه در بين بافت هاي بدن رخ ميدهد. ايجاد يك مجراي غير طبيعي و عفوني بين دو بافت بدن كه با علائم و عوارض زيادي همراه است.
اين مجرا به گونه اي است كه از درون بدن (ناحيه مقعد ) به خارج از پوست راه پيدا كرده و موجب ايجاد سوراخي بر روي پوست مي شود.
خروج ترشح و عفونت از اصلي ترين علائم اين عارضه است.
به گفته ايران كلينيك، به صورت كلي فيستول در نتيجه‌ي يك اتصال غير نرمال ميان دو ارگان يا دو سطح و بافت بدن به وجود مي‌آيد. در فيستول مقعد اين اتصال بين ديواره‌ي مخاطي درون كانال مقعد و پوست نزديك مقعد ايجاد مي‌شود كه به شكل يك تونل كوچك باريك غير طبيعي در پايان راست روده ظاهر خواهد شد كه به سطح خارجي پوست باز مي‌شود.
علائم و نشانه هاي فيستول مقعدي
خوشبختانه نشانه ها و علائم بيماري فيستول مقعد نمايان بوده و به راحتي قابل تشخيص است. همين موضوع سبب تشخيص سريع و درمان به موقع بيماري ميباشد. براي مثال زماني كه فرد به فيستول مقعد مبتلا مي شود، ابتدايي ترين علائم آن يعني درد، خونريزي و.. را به راحتي مشاهده مي كند.
البته خروج ترشح يا عفونت از ديگر علائم اين عارضه است كه بيماران آن را با آبسه مقعد يا جوش اشتباه مي گيرند كه در ادامه به آن خواهيم رسيد.
برخي از اصلي ترين علائم فيستول مقعد عبارت اند از:
- درد شديد در ناحيه مقعد
- التهاب و قرمزي
- خروج ترشحات چركي و عفونت از مجراي به وجود آمده
- خروج خونابه
- تب و بي حالي ناشي از عفونت
- خارش و سوزش مقعد
- بوي بد مقعد
- ابتلا به بي اختياري مدفوع
- مشاهده مجرا يا سوراخ ناشي از فيستول مقعد
علتهاي بروز فيستول
ابتلا به فيستول مقعد دليل و علتهاي زيادي را در بر ميگيرد. براي مثال در بسياري از موارد ابتلا به فيستول در پي عدم درمان و بي توجهي به جوش هاي ناحيه مقعد يا آبسه به وجود مي آيند. حاد شدن آبسه مقعد و عدم درمان آن مي تواند موجب گسترش عفونت و ايجاد مجراي فيستول گردد. اما علت ديگر بروز فيستول مقعد ناشي از مسدود شدن غدد درون مقعد بوده و موجب ايجاد عارضه مي شود.
بنابراين برخي از اصلي ترين علتهاي بروز فيستول مقعد عبارت اند از:
- آبسه مقعدي درمان نشده
- وارد شدن ضربه يا تروما
- ابتلا به يبوست يا اسهال مكرر
- ابتلا به بيماري هاي مقاربتي
- خراش يا پاره شدن مقعد
- استفاده از لباس زير هاي تنگ و با جنس نامرغوب
- عدم درمان بيماري هاي نشيمنگاهي
فيستول مقعد در چه افرادي بيشتر به چشم ميخورد؟
خطر ابتلا به فيستول مقعد در همه افراد به يك اندازه يكسان بوده و در صورت عدم رعايت برخي نكات يا ناپرهيزي ممكن است فرد به اين عارضه دچار شود. براي مثال فيستول مقعد در برخي افراد از جمله افرادي كه سابقه مشاهده جوش ها يا آبسه هاي پياپي هستند، بيشتر است بنابراين، ريسك ابتلا به فيستول مقعد در افراد زير بيشتر از سايرين مي باشد:
- افرادي كه سابقه وارد شدن ضربه يا تروما به ناحيه مقعد دارند
- افراد مبتلا به آبسه مقعدي
- بيماراني كه سابقه جراحي مقعدي داشته اند
- بيماران مبتلا به اسهال و يبوست هاي مزمن و حاد
- افرادي كه بيماري عفوني درمان نشده در بدن دارند
- سالمندان
- افرادي كه از سيستم ايمني ضعيفي برخوردار هستند
- افرادي كه رابطه جنسي مقعدي محافظت نشده دارند
سرطان مقعد و فيستول
در بسياري از موارد بيماران هنگام مشاهده علائم فيستول مقعد خطر ترس ابتلا به سرطان را دارند. اما بايد بدانيد ابتلا به فيستول ارتباطي با سرطان نداشته و لايل بروز هر كدام از اين بيماري ها متفاوت است.
براي مثال بروز سرطان مقعد ناشي از برخي سلول سرطاني بوده كه بافت مقعد يا ديگر نواحي را تحت تاثير خود قرار مي دهند. با اين تفاوت كه بروز فيستول تنها در اثر عفونت يا مسدود شدن غدد مي باشد.
تفاوت فيستول با آبسه مقعد
به طور كلي مي توان گفت آبسه مقعد و نوع بسيار خفيف و سطحي فيستول مي باشد. اما در برخي موارد علت بروز هر كدام متفاوت است. معمولا علائم اين دو بيماري بسيار يكسان بوده با اين تفاوت كه درمان آبسه بسيار راحت تر و سطحي تر بوده و مي توان به راحتي جلوي آن را گرفت. اما از بين بردن فيستول حتما نياز به انجام ليزر يا جراحي دارد.
پيشگيري
پيشگيري از اين عارضه به صورت قطعي اثربخش نخواهد بود؛ زيرا ممكن است شما تمامي نكات بهداشتي را رعايت نماييد اما با مسدود شدن غدد درون مقعد شما همچنان دچار فيستول شويد؛ اما با اين حال رعايت اين نكات بهتر بوده و ريسك را كاهش مي دهد.
برخي از راهكارهاي پيشگيري از فيستول مقعد عبارت اند از:
- پاكيزه نگه داشتن و شستشوي مرتب مقعد
- استفاده از دستمال هاي نرم
- درمان آبسه يا جوش هاي مقعد
- نوشيدن آب به مقدار كافي
- استفاده از لباس زير هاي نخي و راحت
- درمان هرگونه بيماري روده اي يا گوارشي
- اصلاح تغذيه و استفاده از فيبر
- پرهيز از برقراري رابطه جنسي مقعدي
- استفاده از كاندوم
- درمان هرگونه عفونت
- پرهيز از تحريك جوش يا آبسه هاي ناحيه مقعد توسط خود بيمار
بهترين روش درمان فيستول مقعد
از بين بردن و درمان فيستول مقعد نيازمند معاينه متخصص و به كارگيري يك روش تهاجمي و پيشرفته مي باشد.
برخي بيماران در زمان ابتلا به اين عارضه اقدام به خود درماني هاي غير اصولي از جمله مصرف آنتي بيوتيك، روشهاي خانگي يا گياهي مي نمايند كه تنها اتلاف وقت و حاد شدن بيماري را براي آنها به همراه مي آورد.
اما بيماران بدانند در زمان ابتلا به چنين بيماري هاي عفوني كه امكان گسترش آن نيز وجود دارد، به هيچ عنوان اقدام به خود درماني ننماييد. بهترين روش درمان فيستول مقعد انجام ليزر در يك كلينيك معتبر از جمله ايران كلينيك در تهران مي باشد كه تنها در يك جلسه هرگونه عارضه و عفونت ناشي از فيستول حاد و خفيف را درمان مي كند. همانطور كه گفته شد، ليزر تنها در يك جلسه اين عارضه را با كمترين هزينه، دوران نقاهت، درد و خطر عود بيماري درمان ميكند.