شقاق مقعدي چيست؟
شقاق (فيشر نام انگليسي fissure) يكي از بيماري هاي نشيمنگاهي مي باشد. اين بيماري ناشي از چاك خوردگي، ترك و زخم به روي پوست مقعد و اطراف آن به وجود مي آيد.
اين زخم ها معمولا كمتر از 1 سانتي متر(البته در مراحل اوليه) هستند. شكاف هاي ناشي از فيشر هرچند هم كه كوچك باشند، مقعد داراي سيستم عصبي فراوان و حساسي است و همين امر سبب طاقت فرسا شدن درد ناشي از اين بيماري مي شود. بسياري از افراد علائم اين بيماري را جدي نگرفته كه همين موضوع سبب حاد شدن اين عارضه شده و عواض زيادي براي فرد به همراه مي آورد.
شقاق يا زخم مقعد؟
همانگونه كه ميدانيم، فيشر يا شقاق از نتيجه به وجود آمدن زخم هاي بسيار كوچك مقعد پديد مي آيد. ولي بيشتر افراد تصور مي كنند زخم مقعد و فيشر دو بيماري متفاوت هستند. همين امر سبب مي شود كه درمان هاي خودسرانه و خانگي را آغاز كنند كه موجب حاد شدن و عميق تر شدن زخمها مي شود.
فيشر داراي دو نوع حاد و مزمن است. زماني كه زخم هاي ناشي از اين بيماري عميق نشده، مي توان آن را با استفاده از دارو بهبود بخشيد؛ اما در مراحل بعد كه بيماري پيشرفت ميكند، درمان آن با دارو ممكن نبوده و روش هاي درماني چون ليزر و عمل جراحي پيشنهاد مي شود.
شقاق حاد
شقاق حاد اين بيماري بسيار دردناك شقاق نوع رايج تر بوده و در دهانه مقعد و در بين چين خوردگي هاي اين ناحيه به وجود مي آيد. اين چين خوردگي ها گاهي به صورت طبيعي و پس از طي 5 الي 6 هفته خود به خود يا با استفاده از پماد و دارو از بين مي روند.
شقاق مزمن چيست؟
در صورتي كه پس از چند هفته نوع حاد اين بيماري درمان نشود، زخمهاي شقاق، عميق تر شده و به نوع مزمن فيشر تبديل مي شود.
افرادي كه دائما از يبوست رنج مي برند يا رابطه مقعدي زيادي دارند بيشتر به شقاق مزمن مبتلا مي شوند. بنابر اين مي بايست از انجام فعاليت هاي اين چنيني خود داري نمود. درمان شقاق مزمن نيز پيچيده تر بوده و علاوه بر اينكه بيمار درد زيادي را در دوران قبل از درمان متحمل مي شده است، روند درمان ان نيز طولاني تر خواهد بود.
علت شقاق مقعد چيست؟
به وجود آمدن اين بيماري دلايل متعددي دارد و ممكن است در هر فرد متفاوت باشد. اما زماني كه بر اسفنكتر داخلي بيش از حد فشار وارد شود، موجب اسپاسم و گرفتگي شده و كاهش خون را افزايش مي دهد مي دهد.
متداول ترين علتهاي بروز فيشر، موارد زير هستند:
يبوست
يبوست از بزرگترين عامل هاي آسيب رسان به راست روده و مقعد است. مدفوع خشك، بزرگ و سفت موجب فشار آوردن بر ديواره هاي روده شده و انواع بيماري هاي مقعدي را به وجود مي آورد. شقاق مقعدي نيز يكي از بيماري ها است. بنابراين هرچه مدفوع خشك تر باشد، ميزان جراحت وارده بيشتر مي شود.
اسهال
همانگونه كه مدفوع خشك موجب آسيب و جراحت مي شود اسهال هاي مكرر نيز موجب به وجود آوردن فيشر يا شقاق مقعدي مي شود.
بارداري يا زايمان
بارداري و زايمان نيز يكي از دلايلي است كه خانمها را براي مبتلا شدن به فيشر آسيب پذير مي كند. هنگام بارداري و بخصوص در آخرين ماه هاي بارداري، فشار افزايش يافته و ترك در مقعد و كانال ركتوم به وجود مي آورد.
رابطه مقعدي
همه ما ميدانيم كه مقعد خاصيت ارتجاعي نداشته و فشار زياد موجب آسيب به آن مي شود. بنابراين داشتن رابطه جنسي مقعدي چه براي خانمها و چه براي آقايان، خطر پارگي دريچه اطراف مقعد، فيشر و انواع بيماري هاي را افزايش مي دهد.
عفونت هاي ناحيه تناسلي
عفونت هايي كه از طريق ناحيه تناسلي انتقال مي يابد نيز در بروز اين بيماري بي تاثير نيستند. زگيل تناسلي، ايدز، كلاميديا، سيفليس از دسته اين بيماري ها مي باشند.